Norveç’in Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Mona Juul, BM Güvenlik Kurulu’nun geçen hafta İstanbul’da imzalanan tahıl koridoru muahedesini öven bir açıklama üzerinde görüş birliğine varamadığını açıkladı.
Associated Press’in (AP) haberine nazaran, taslak açıklamada, Moskova ile Kiev ortasında mutabakat sağlanabilmesi için gösterdikleri uğraştan dolayı BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Türk hükümeti de övülüyordu.
AP’ye konuşan büyükelçi Juul, “Norveç ve Meksika günlerce Konsey’i, Karadeniz’den tahıl, besin ve gübre ihracatına tekrar başlanabilmesini sağlayacak bu kıymetli muahedeyi olumlu karşılayan bir bildiri üzerinde birleştirmek için çalıştı… Ne yazık ki mümkün olmadı” dedi.
Rusya’nın veto nedeni
BM Güvenlik Kurulu diplomatları, Rusya’nın taslak metne karşı çıkma sebebinin, yayımlanacak açıklamada Guterres’in Odessa Limanı’na düzenlenen Rus saldırısını kınamasından bahsedilmesi olduğunu söyledi.
Rusya, İstanbul’daki imza merasiminden bir gün sonra, Ukrayna tahılının yurt dışına ihraç edilebilmesi için belirlenen üç limandan biri olan Odessa Limanı’nı vurmuştu. BM Genel Sekreteri Guterres, Odessa Limanı’na yönelik saldırıyı “tartışmasız şekilde” kınarken tarafların tahıl muahedesi kapsamındaki vaatlerine bağlı kalmaları gerektiğini söz etmişti. İmzalanan mutabakatla Moskova ve Kiev, bu mutabakat kapsamındaki gemi ve limanları amaç almama konusunda garanti vermişti.
“Önemli bir sinyal olacaktı”
Norveçli büyükelçi Juul, “Anlaşmayı memnuniyetle karşılayan ve eforlarından ötürü Genel Sekreter’i öven bir Güvenlik Kurulu açıklaması, değerli bir sinyal olacaktı” dedi.
Jull “Norveç, Genel Sekreter’in şahsî uğraşlarının ve uğraşlarının taraflar ortasındaki müzakerelerin kolaylaştırılmasında asli bir rol oynadığına inanıyor” sözünü kullandı. Norveçli diplomat “Bu uğraşlar, Ukrayna halkı ve daha da fazlasının savaşın tesirlerini hissetmeye devam ettiği şu günlerde her zamankinden de önemli” diye ekledi.
Haftalarca süren müzakerelerin akabinde Moskova ve Kiev’in geçen Cuma günü İstanbul’da imzaladığı muahede, Odessa bölgesindeki üç Ukrayna limanından tahıl ihracatı için Karadeniz’de koridor açılmasını öngörüyor. Mutabakat, savaş nedeniyle Ukrayna silolarında sıkışıp kalan 20 ila 25 milyon ton buğdayın ihracatının mümkün kılınmasını ve yaşanan global besin krizinin hafifletilmesini hedefliyor.
DW,AP/CÖ,EC
