HDR nedir? Kamera, televizyon ve telefonlardaki HDR ne işe yarar?

Eğer az çok teknoloji ile iç içe olan biriyseniz HDR modu, HDR dayanağı üzere tabirlere muhtemelen aşinasınızdır.  Bu nedenle daima kullandığımız TV’de, kamerada, Android ve iPhone telefonlarda HDR manzara sıkça karşımıza çıkmaktadır.

Görüntü teknolojisinin gelişmesi elbet birinci olarak kameralarda kendini gösterdi. Çekilen imajlardaki kontrast oranının yani renkler ortasındaki ayırt edilebilirlik düzeyinin yüksek olması fotoğraf kalitesini arttırıyordu. Bu durumda HDR modu fotoğraf kameraları için bulunmaz bir nimetti. Düşünüldüğü üzere de oldu. Kameraya eklenen HDR özelliği daha canlı, keskin fotoğraflar ortaya çıkardı ve bu da HDR imgenin TV’lerde, telefonlarda kullanılmasının önünü açtı.

Peki HDR fotoğraf ne demek? Android HDR modu nasıl açılır? TV’de HDR nedir? HDR ile alakalı merak edilen daha fazla sorunun karşılığına birlikte göz atalım.

HDR nedir?

HDR, İngilizce “High Dinamic Range” sözlerinin baş harflerinden oluşan bir terimdir ve “Yüksek Dinamik Aralık” olarak Türkçeye çevirilebilir. HDR birinci olarak fotoğrafçılık ile oluşmuş bir teknolojidir, daha sonra akıllı telefonlardan, televizyonlara ve modern PC monitörlerine kadar bir çok alanda hızla yaygınlaşarak, saydığımız eserler gibi ekranı olan bir çok teknolojik alette standart hale gelmiştir. 

HDR, günlük hayatımızdan en kolay tanımla gelişmiş kontrast ve renkler manasına geliyor. Gördüğümüz siyah rengin daha siyah, parlak renklerin daha parlak olmasını sağlıyor.

HDR modu etkin edilerek çekilen fotoğraflar tıpkı anda 3 farklı poz ile çekiliyor, daha sonra HDR özelliği devreye giriyor ve 4. bir poz oluşturuluyor. Bu 4.poz HDR tarafından işleniyor ve karanlık yerlerin daha karanlık, aydınlık yerlerinden daha aydınlık ayarlanması ile oluşturularak bize sunuluyor.

HDR fotoğraf ne demek? diye merakınız devam ediyorsa, HDR olan fotoğrafla olmayan ortasındaki tam farkı anlamak için tıpkı kareyi HDR takviyesi kapalı olarak önce çekin. Daha sonra elinizi oynatmadan HDR özelliği bir biçimde birebir kareyi tekrar çekin. 2 fotoğraf ortasındaki farkları incelediğinizde, HDR ne işe fayda sorusunun yanıtını da bu formda yaşayarak görmüş olacaksınız.

HDR ne işe fayda?

Yukarıda da anlattığımız üzere HDR, bir ekrandaki en parlak beyazlar ile en koyu siyahlar ortasındaki aralığı arttırmaktadır. Aslında buradaki temel amaç renklerin doygunluğunu arttırarak renkler ortasında zıtlığı arttırmaktır.

Geleneksel görüntü kameralar, bir imaj yakalamak için bir seferde sırf bir poz çeker. Bu, bir manzaranın en parlak kısımlarının çok pozlanabileceği manasına gelirken, bir imajın en karanlık kısımlarındaki doygunluğun daha bozuk olacağı manasına gelir.

Bir manzaranın az pozlanmış kısımları gölgelerde ayrıntıyı kaybedebilirken, bir imajın çok yakalanmış kısımları parlak noktalarda ayrıntıyı kaybedecektir. Böylelikle gözlerimiz HDR ayarı etkin iken çekilen bir manzarayı daha net olarak görecektir. HDR dayanağı olmayan fotoğrafla, mod faal iken çekilen resmi yan yana getirdiğimizde bariz olarak bir kalite farkı görünecektir.

HDR görüntü ne demek?

HDR çekim imajlarla elde edilen bir HDR görüntü, parlak renklere, daha koyu siyah, karanlık alanlara sahip olacağından görüntü kalitesi göze HDR olmayan görüntüye nazaran çok daha canlı gelecektir. Zira renkler ortası zıtlık üst seviyededir ve parlaklık daha fazladır. Bu da HDR görüntünün kalitesinin artacağı manasına gelir.

HDR görüntü çekebilmek için Android telefonunuzdan, iPhone aygıtınızdan yada kameranızdan HDR özelliğinin açılması gerekmektedir. Görüntü kaydına başladığınızda otomatik olarak HDR formatında kayıt edecektir.

HDR görüntü ile çekilen imgelerdeki renk parlaklığı, karanlık noktalardaki doygunluk sahnenin durumuna nazaran anlık olarak değişebilir. HDR fotoğraflardan farklı olarak HDR görüntü dinamik bir yapıdadır.

TV’de HDR nedir?

Bir TV ekranının nasıl göründüğünün en değerli iki faktörü, kontrast oranı veya TV’nin özelliğine bağlı olarak parlaklık/karanlık ortasındaki bağdır.

TV’de HDR nedir‘in en kısa yanıtı; tanımını daha evvel yaptığımız HDR’ye sahip bir TV ekranının, HDR dayanağı olan bir içerik ile buluşarak renk ve parlaklıkların daha canlı olarak gösterilmesidir.

TV’de HDR özelliğinin sahiden tabir ettiği tek şey, TV’nin HDR sinemalarını ve TV dizilerini gösterebilmesidir. Yani HDR dayanağı olan bir içerik yoksa TV’nin HDR göstermesinin çok da bir manası yoktur.

Gerçek bir HDR kalitesi için, HDR TV’nin HDR özelliğine sahip bir içeriğe muhtaçlığı vardır. Ülkemizde izlediğimiz TV dizilerinin, sinemalarının birçok HDR desteklemez ancak TV’de HDR dayanağınız bulunuyorsa onu kullanmak için alternatifleriniz bulunuyor.

Popüler dijital kanallardan olan Netflix, Amazon üzere oluşumlardaki içeriklerin birden fazla da HDR’dir.

Kamerada HDR nedir?

Tıpkı başka telefon ve TV teknolojilerinde olduğu gibi kamerada kullanılan HDR‘de bir kontrast zıtlığını tabir eder. Kamera, bir fotoğraf makinesinde yada akıllı telefonda kullanılabilir.

HDR ise kamerada kullanılan bir yazılımdır. HDR yazılım teknolojisi ile kamera çekimi sırasında 3 farklı pozdan elde edilen daha canlı bir 4. poz renk doygunluğu, derinliği oluşturularak elde edilir ve kullanıcıya sunulur.

HDR ekran nedir sorusunun karşılığı da böylelikle verilmiş oldu: HDR yazılımı kullanılan ekran teknolojileri HDR ekran olarak anılır.

Android HDR nasıl açılır?

Android telefonlarınızda, tabletlerde HDR nasıl açılır merak ediyorsanız telefon modellerine nazaran farklılık göstermektedir.

Birçok Android telefonda kamera açıkken ekranın rastgele bir yerinde HDR simgesi görünecektir. Üzerine dokunarak aktif/pasif ortasında geçiş yapabilirsiniz. Başka Android modellerinde ise kamera ayarlarına girmeniz kafidir. Birden fazla Android akıllı telefonda HDR özelliği bulunmaktadır.

Özellikle birden fazla kamerası olan telefonlarda HDR çekim ayarı muhtemelen vardır. Etkin etmek için kamera ayarlarını biraz karıştırmanız ve HDR sözünü gördüğünüz yerde HDR dayanağını etkin etmeniz kâfi olacaktır.

iPhone HDR nasıl açılır?

iPhone için HDR nasıl açılır merak ediyorsanız temelinde android telefonlardan çok farkı yokturr.

iPhone modellerinde çoklukla ekranın üst bölgesinde HDR simgesi görünmektedir. Ona bir defa basarsanız üstünde ki çizgi kaybolacak ve HDR modu etkin hale gelecektir. Tekrar basarsanız HDR yazısı üstüne bir çizgi gelecek ve HDR durumu kapanacaktır. 

HDR türleri

HDR’nin bir kaç standardı bulunmaktadır. İşte özelliklerine nazaran HDR cinsleri:

HDR10 nedir?

HDR10 en yaygın HDR standardıdır. Bu nedenle TV’niz HDR’yi desteklediğini söylüyorsa, en azından HDR10’u destekleme mümkünlüğü vardır. HDR10 “açık standart” olduğundan ve üreticilerin formatı kullanmak için bir lisans fiyatı ödemesi gerekmediğinden, imgelerin kalitesi büyük ölçüde değişebilir.

Ayrıca HDR10, tüm görüntünün en parlak ve en karanlık ışık seviyelerini tanımlamak için bir dizi bilgiye sahip olduğu manasına gelen “statik meta veriler” kullanır. Filmdeki bir sahne çok parlak yahut çok karanlıksa bu sorun olabilir ve TV bunu telafi etmek için sinemanın geri kalanını daha açık yahut daha koyu hale getirir.

HDR10+ nedir?

HDR10+, HDR10 standardının tüm âlâ istikametlerini alır ve geliştirir. HDR10’a göre daha yüksek parlaklık ve kontrast düzeylerine sahiptir ve statik değil “dinamik meta verileri” takviyeler. 

Bu, ışık düzeylerinin çekimden çekime değişebileceği manasına gelir. HDR10+ ayrıyeten açık kaynak kodludur ve telifsizdir, ancak kullanımı HDR10 kadar yaygın değildir. Bu formatı destekleyen şimdiye kadar ki tek içerik kanalı Amazon Prime Video’dur.

Dolby Vision Nedir?

Dolby Vision, Dolby tarafından oluşturulan ve lisanslanan özel bir HDR standardıdır; bu, ekran üreticilerinin bunu aygıtlarına uygulamak için belirli bir fiyatı ödemesi anlamına gelir. 

Bu nedenle Dolby Vision, HDR10’dan daha katı standartlara sahiptir, gelişmiş teknolojisi ile çok daha dengeli görüntüler üretmektedir.

HDR10+ üzere Dolby Vision da statik yada sabit değil, dinamik meta datalar kullanır.HDR10 ve HDR10+’dan daha fazla renk görüntüleyebilir. Ancak birden fazla TV ve görüntü akış hizmeti Dolby Vision’u desteklemez.

Yani bir TV’niz, monitörünüz HDR olsa bile içerik Dolby Vision desteklemiyorsa bu, kaliteden yoksun kalacağınız manasına geliyor.

HDR destekleyen dijital içerik servisleri

Her ne kadar standart TV kanalları HDR’yi genel olarak desteklemese de bir çok dijital görüntü akış hizmeti sunan içerik servisleri HDR’yi destekliyor.

İşte HDR, HDR10+ ve Dolby Vision destekleyen dijital sinema, dizi, görüntü akış kanalları: