Google, 2019 yılında Sycamore adını verdikleri kuantum bilgisayarı ile dünyanın en güçlü muhteşem bilgisayarını alt ettiklerini açıklamıştı. Çinli bilim insanları tarafından yapılan yeni araştırma ise olağan bilgisayarlarda kullanılan GPU’ların hesaplama gücüyle Sycamore’u yenebileceklerini gösterdi.
Google’ın Sycamore adını verdiği kuantum bilgisayarı, periyodun en güçlü muhteşem bilgisayarı Summit’i birebir sorunu çözme müddetinde geride bırakmıştı. Google’ın aktardığına nazaran Summit’in sorunu 10.000 yılda çözeceği açıklanmıştı. Sycamore ise birebir sorunu sadece 200 saniyede çözmüştü. Hasebiyle bu, Google’ın kuantum üstünlüğünü elde ettiğinin bir göstergesiydi.
Kuantum üstünlüğü nedir?
Kuantum üstünlüğü, birinci olarak Jonh Preskill tarafından kullanılan bir terim. Rastgele bir klasik bilgisayarın pratikte çözemediği bir sorunun, kuantum bilgisayar tarafından pratik bir müddette çözülebilmesine kuantum üstünlüğü deniyor. Kuantum üstünlüğünde, klasik bilgisayarlara nazaran daha güzel yapılan bir iş bulunması kâfi görülüyor.
Google’ın yaptığı testte ortaya çıkan 10.000 yıllık mühlet sorunun pratikte çözülememesi manasına geliyor. Hasebiyle bu test sonucunda Google’ın kuantum üstünlüğüne ulaştığı kabul görüyor.
Google’ın kuantum üstünlüğü o kadarda üstün değil
Çinli bilim insanları tarafından yapılan araştırmada ise gelişmiş algoritmalardan dayanak alınarak günümüz GPU’larının süreç gücü sayesinde orjinal sorunun çözülmesi başarıldı. Arxiv’de yayınlanan makaleye nazaran, araştırmada matematiksel süreçler için 512 GPU kullanılırken sorunun çözülmesi için gelişmiş algoritmalar kullanıldı. Tüm bunların sonucunda ise sorun 15 saatte çözüldü. Ama, araştırmacılara nazaran şayet ellerinde Summit üzere bir harika bilgisayar olsaydı muhtemelen bu sorunu yalnızca birkaç saniyede çözebilirlerdi.
Google, geleceğin kuantum bilgisayarda olduğunu söylüyor
Kuantum bilgisayarlar ile klasik bilgisayarların çalışma prensibi külliyen farklı. Çünkü klasik bir bilgisayar süreçleri sırasıyla ele alarak sonuca ulaşmaya çalışır. Örneğin bir belgenin şifresini bulmaya çalışmak üzere; klasik bilgisayarlar tüm varyasyonları tek tek deneyerek sonuca ulaşırken kuantum bilgisayarlar ise tüm varyasyonları tıpkı anda dener. Fakat bu durum, her sürecin kuantum bilgisayarlarda daha süratli olacağını kanıtlamamakta.
Google, yapılan araştırmaya atıfta bulunarak 2019 yılındaki makalelerine klasik algoritmaların gelişeceğini zati söylediklerini açıkladı. Teknoloji devi Google, “Son birkaç yıldaki değerli gelişmelere karşın, klasik yaklaşımın 2022 ve sonrasında kuantum devrelerine ayak uydurabileceğini düşünmüyoruz.” açıklamasında bulundu. Google’ın Sycamore kuantum bilgisayarı 53 kübitlik bir işlemciydi, 2021 yılında tanıtılan IBM Eagle ise 127 kübit’e sahip. IBM’in yol haritasına nazaran 2023’te 1000 kübit barajının kırılacağı öngörülüyor. Hasebiyle Google’ın varsayımı haksız sayılmayabilir.
